Rầy nâu hại lúa là loại côn trùng nguy hiểm, gây tổn thất lớn cho cây lúa ở Việt Nam. Chúng hút nhựa cây, làm giảm năng suất và lây truyền bệnh. Tên khoa học của rầy nâu là Nilaparvata lugens, còn gọi là rầy cám. Một con rầy cái có thể đẻ 70-300 trứng và sống 22-25 ngày, khiến dịch bùng phát nhanh, đặc biệt trong điều kiện nóng ẩm. Phòng trừ rầy nâu hại lúa hiệu quả giúp bảo vệ mùa màng, hạn chế lây lan và tăng năng suất.
Tổng quan về loài rầy nâu hại lúa
Rầy nâu là kẻ thù nguy hiểm của cây lúa ở Việt Nam. Chúng trải qua 5 giai đoạn ấu trùng, dài từ 1-3mm. Rầy nâu có hai dạng cánh: dài và ngắn, tùy thuộc vào môi trường.

Đặc điểm nhận diện rầy nâu
Rầy nâu (Nilaparvata lugens) là một loài côn trùng gây hại nghiêm trọng trên lúa. Chúng có kích thước nhỏ, dài khoảng 3 – 5mm, màu nâu vàng hoặc nâu sẫm.
- Thường tập trung ở phần bẹ lá, gốc lúa và thân lúa để hút nhựa cây, làm lúa suy yếu.
- Có hai dạng cánh: cánh dài (dùng để di cư xa) và cánh ngắn (chủ yếu sinh sản tại chỗ).
- Rầy nâu phát triển mạnh vào mùa khô và mùa mưa, đặc biệt ở điều kiện nóng ẩm.
Vòng đời của rầy nâu
Vòng đời rầy nâu kéo dài 22 – 25 ngày, gồm các giai đoạn:
1. Trứng:
- Rầy nâu đẻ trứng trong mô cây lúa, gần mặt nước.
- Mỗi con rầy cái có thể đẻ 70 – 300 trứng.
- Trứng nở sau khoảng 5 – 9 ngày, tùy nhiệt độ môi trường.
2. Sâu non (rầy con):
- Sau khi nở, rầy non chưa có cánh, tập trung ở bẹ lá và thân cây.
- Rầy non trải qua 5 lần lột xác trước khi trưởng thành.
- Thời gian phát triển khoảng 10 – 15 ngày.
3. Rầy trưởng thành:
- Rầy phát triển cánh đầy đủ, tiếp tục hút nhựa cây lúa.
- Rầy cái tìm vị trí phù hợp để đẻ trứng, tiếp tục vòng đời mới.
- Rầy trưởng thành có thể sống từ 7 – 10 ngày.

Điều kiện thuận lợi để rầy nâu phát triển
Rầy nâu có thể phát triển mạnh mẽ trong các điều kiện sau:
- Nhiệt độ ấm (26 – 30°C) là điều kiện lý tưởng để rầy sinh sản mạnh.
- Thời tiết nóng ẩm, nhất là vào mùa mưa, khiến mật độ rầy tăng nhanh.
- Gieo sạ lúa liên tục, không có thời gian cách ly giữa các vụ tạo điều kiện rầy phát triển.
Tác hại của rầy nâu trên cây lúa
Rầy nâu tấn công ruộng lúa có thể khiến bà con mất mùa. Dưới đây là những tác hại mà chúng mang lại:

Hút nhựa cây, làm suy yếu lúa
Rầy nâu tập trung ở bẹ lá, thân cây, dùng miệng chích hút nhựa cây. Lúa bị mất nước, dinh dưỡng, dần héo úa, còi cọc và phát triển kém. Khi mật độ rầy quá cao, cây lúa bị cháy rầy, lá vàng úa, ruộng lúa có thể bị chết hàng loạt.
Lây truyền virus gây bệnh nguy hiểm
Rầy nâu là tác nhân chính gây ra bệnh vàng lùn và lùn xoắn lá trên lúa. Virus lây lan khi rầy hút nhựa cây từ lúa bệnh rồi truyền sang lúa khỏe. Khi nhiễm bệnh, cây lúa không phát triển, lá xoăn lại, lúa không thể trổ bông. Bệnh lan rộng có thể làm mất trắng mùa vụ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất.
Gây mất cân bằng hệ sinh thái
Khi số lượng rầy nâu quá lớn, bà con thường lạm dụng thuốc trừ sâu. Việc này giết chết cả thiên địch của rầy như bọ xít, ong ký sinh. Thiếu thiên địch, rầy càng sinh sản mạnh, tạo vòng lặp khó kiểm soát.
Nếu không kiểm soát kịp thời, rầy nâu có thể gây mất mùa, ảnh hưởng kinh tế và an ninh lương thực
.
Các phương pháp phòng trừ rầy nâu hại lúa hiệu quả
Bà con có thể áp dụng những phương pháo sau để trừ rầy nâu hiệu quả:
1. Phòng trừ bằng biện pháp canh tác
- Sử dụng giống lúa kháng rầy: để giảm nguy cơ bùng phát dịch.
- Gieo sạ đồng loạt: tránh trùng thời điểm rầy di cư giữa các ruộng.
- Cắt vụ, luân canh: với cây trồng khác để làm gián đoạn vòng đời rầy.
- Bón phân cân đối: tránh bón quá nhiều đạm làm lúa xanh tốt, thu hút rầy.
2. Kiểm soát rầy nâu bằng biện pháp sinh học
- Thả thiên địch như bọ xít, ong ký sinh để tiêu diệt rầy tự nhiên. Đồng thời, bảo vệ các loài thiên địch, hạn chế sử dụng thuốc hóa học tràn lan.
- Dùng chế phẩm sinh học thân thiện với môi trường để giảm mật độ rầy. Ecom hiện cung cấp sản phẩm trừ sâu sinh học Eco Beta. Sản phẩm giúp hạn chế sự đẻ trứng của côn trùng cái. Ức chế sự phát triển của trứng, ấu trùng và nhộng, ngăn chặn sự lột xác của ấu trùng và nhộng.

Công dụng của Eco Beta trong phòng trừ rầy nâu hại lúa
Eco Beta là sản phẩm sinh học diệt trừ rầy nâu và sâu hại trên cây lúa hiệu quả. Nó chứa nấm ký sinh và vi khuẩn Bt. Eco Beta bảo vệ mùa màng hiệu quả cao.
Cơ chế hoạt động của vi khuẩn Bt
Vi khuẩn Bt trong Eco Beta tấn công hệ tiêu hóa côn trùng gây hại. Khi sâu ăn phải vi khuẩn, ruột chúng sẽ bị tổn thương. Sâu sẽ ngừng ăn và chết sau vài ngày. Eco Beta chứa 1×10⁶ CFU/g vi khuẩn Bt và nấm ký sinh. Đồng thời, chứa 15% chất hữu cơ, giúp cải thiện đất trồng.
Hướng dẫn sử dụng và liều lượng Eco Beta
- Phun trị: Pha 250g thuốc với 200 lít nước hoặc 25g với 20 – 25 lít nước, phun sáng sớm hoặc chiều mát.
- Phun phòng: Pha 250g thuốc với 600 – 800 lít nước/ha, giúp kiểm soát sâu đục thân, muỗi hành, rầy hại.
Bà con lưu ý phun sớm trong giai đoạn đầu giúp tiêu diệt sâu, côn trùng hiệu quả hơn.
Thời điểm phun thuốc để trừ rầy nâu hại lúa
- Nên phun thuốc vào sáng sớm hoặc chiều mát: Tránh phun khi trời nắng gắt.
- Phun phòng ngừa vào đầu vụ, giữa vụ và cuối vụ lúa.
- Phun ngay khi phát hiện dấu hiệu xâm nhiễm đầu tiên.
- Không dùng Eco Beta khi lúa trổ bông để đảm bảo an toàn.
Hy vọng bài viết đã giúp bà con hiểu rõ hơn về rầy nâu hại lúa và cách phòng trừ hiệu quả. Để bảo vệ mùa màng, bà con nên áp dụng đúng kỹ thuật và theo dõi ruộng lúa thường xuyên. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về cách xử lý rầy nâu hại lúa, bà con đừng ngần ngại liên hệ CÔNG TY CỔ PHẦN TẬP ĐOÀN QUỐC TẾ ECOM qua hotline 0336 001 586 để được hỗ trợ kịp thời. Chúc bà con một vụ mùa bội thu!