Bệnh Lở Cổ Rễ Cây Cà Phê Con: Nhận Biết Sớm, Phòng Trừ Hiệu Quả Bảo Vệ Vườn Ươm

Chất lượng cây giống cà phê đóng vai trò nền tảng quyết định sự thành bại của cả một chu kỳ canh tác dài hạn. Một vườn cây khỏe mạnh, năng suất cao bắt nguồn từ những cây con chất lượng ngay từ vườn ươm. Tuy nhiên, giai đoạn non nớt này cũng là lúc cây cà phê phải đối mặt với nhiều thách thức, trong đó bệnh lở cổ rễ cà phê con nổi lên như một mối đe dọa hàng đầu, có khả năng gây thiệt hại nghiêm trọng.

Bài viết này, ECOM dựa trên kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm thực tế tại các vườn ươm, sẽ cung cấp một cái nhìn chuyên sâu và toàn diện về căn bệnh này.

Chúng tôi sẽ cùng bà con đi từ việc nhận diện chính xác triệu chứng lở cổ rễ cà phê, phân tích rõ ràng nguyên nhân lở cổ rễ vườn ươm, đặc biệt là vai trò của tác nhân chính nấm Rhizoctonia solani cà phê, và đặt nền móng cho các giải pháp phòng trừ hiệu quả sẽ được đề cập chi tiết ở phần sau.

Hiểu Rõ Về Bệnh Lở Cổ Rễ Cà Phê Con và Mức Độ Nguy Hiểm

Bệnh lở cổ rễ cà phê con, đúng như tên gọi, là tình trạng phần thân cây ngay tại vị trí cổ rễ (điểm tiếp giáp giữa thân và mặt đất hoặc giá thể trong bầu) bị nấm bệnh tấn công, gây thối nhũn. Đây là một trong những bệnh hại phổ biến và nguy hiểm nhất trong các vườn ươm cà phê, đặc biệt trong điều kiện khí hậu nóng ẩm như ở Việt Nam.

Cơ chế gây hại chính là do nấm bệnh, mà chủ yếu là Rhizoctonia solani, xâm nhập vào các mô non yếu ở phần cổ rễ. Chúng tiết ra các enzyme phá hủy tế bào, làm tắc nghẽn mạch dẫn, khiến cây không thể vận chuyển nước và dinh dưỡng từ rễ lên thân lá. Hậu quả là cây cà phê con bị thối gốc, suy yếu nhanh chóng và chết hàng loạt nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời.

Đối với người làm vườn ươm, bệnh lở cổ rễ thực sự là một cơn ác mộng. Nó không chỉ gây tổn thất trực tiếp về số lượng cây giống mà còn làm tăng chi phí sản xuất (do phải gieo lại, xử lý bệnh), kéo dài thời gian cung cấp cây giống, ảnh hưởng đến kế hoạch trồng mới của nông dân và gây thiệt hại kinh tế nặng nề.

“Bắt Vị” Kẻ Thù Giấu Mặt: Nhận Diện Chính Xác Triệu Chứng Lở Cổ Rễ Cà Phê

Việc nhận biết sớm các triệu chứng lở cổ rễ cà phê là yếu tố then chốt để có thể hành động kịp thời, hạn chế sự lây lan và thiệt hại. Bệnh thường diễn biến qua các giai đoạn với những biểu hiện đặc trưng:

Giai đoạn khởi phát: Những dấu hiệu tinh vi

Ở giai đoạn đầu, vết bệnh thường khá kín đáo, xuất hiện ngay sát mặt đất trên phần cổ rễ. Bà con cần quan sát thật kỹ để phát hiện những biểu hiện sớm này.

Đó là những vết bệnh có kích thước nhỏ, hơi lõm vào so với bề mặt vỏ cây, có dạng úng nước và màu sắc bắt đầu chuyển sang nâu nhạt hoặc nâu sẫm. Ở giai đoạn này, phần thân lá phía trên của cây con có thể vẫn còn xanh tốt, chưa có biểu hiện rõ ràng, khiến việc phát hiện đòi hỏi sự quan sát tỉ mỉ và kinh nghiệm.

Giai đoạn phát triển: Triệu chứng rõ ràng hơn

Khi bệnh tiến triển, các vết bệnh ở cổ rễ sẽ nhanh chóng lan rộng ra xung quanh. Chúng ăn sâu hơn vào phần mô bên trong và dần bao quanh toàn bộ chu vi cổ rễ.

Màu sắc vết bệnh trở nên đậm hơn, thường là nâu đen. Điểm đặc trưng dễ nhận thấy nhất ở giai đoạn này là phần cổ rễ bị bệnh có hiện tượng thắt nhỏ lại, giống như bị “thắt cổ chai”. Lúc này, cây con bắt đầu có những biểu hiện ảnh hưởng như sinh trưởng chậm lại, lá có thể hơi vàng hoặc kém tươi hơn so với cây khỏe.

Giai đoạn nặng: Cây con gục ngã

Đây là giai đoạn cuối cùng và không thể cứu chữa. Toàn bộ phần cổ rễ đã bị nấm Rhizoctonia solani cà phê phá hủy hoàn toàn, gây thối nhũn.

Cây mất đi điểm tựa vững chắc, trở nên yếu ớt và rất dễ bị đổ gục ngang gốc khi có tác động nhẹ từ việc tưới nước, làm cỏ hay thậm chí chỉ một cơn gió nhẹ. Phần thân lá phía trên sẽ héo rũ nhanh chóng, lá vàng úa và cây chết hoàn toàn. Hình ảnh cây cà phê con bị thối gốc và chết đột ngột là dấu hiệu rõ ràng của bệnh ở giai đoạn nặng.

Biểu hiện trong vườn ươm

Bệnh lở cổ rễ cà phê con thường không xuất hiện đơn lẻ mà có xu hướng lây lan nhanh trong điều kiện thuận lợi. Do đó, trong vườn ươm, bệnh thường biểu hiện thành từng cụm, từng ổ dịch.

Bà con có thể thấy những mảng cây con bị chết rạp hoặc héo úa bất thường. Những khu vực này thường là nơi trũng thấp, ẩm ướt hơn hoặc nơi có mật độ cây con được gieo quá dày đặc.

Kinh nghiệm nhận biết: Khi thấy cây con có dấu hiệu héo rũ bất thường mà không phải do thiếu nước, hãy kiểm tra ngay phần cổ rễ. Sự xuất hiện của vết bệnh thâm đen, thắt lại ở gốc là dấu hiệu rất đặc trưng của bệnh lở cổ rễ.

Truy Tìm Thủ Phạm: Nguyên Nhân Gây Bệnh Lở Cổ Rễ Cà Phê Con

Để phòng trừ hiệu quả, việc hiểu rõ nguyên nhân lở cổ rễ vườn ươm là vô cùng cần thiết. Bệnh không chỉ do một tác nhân duy nhất mà là kết quả của sự tương tác giữa mầm bệnh và các yếu tố môi trường thuận lợi.

Tác nhân chính: Nấm Rhizoctonia solani

Thủ phạm hàng đầu gây ra bệnh lở cổ rễ cà phê con chính là loài nấm đất có tên khoa học là Rhizoctonia solani. Đây là một loại nấm rất phổ biến trong đất trồng trọt, có khả năng tồn tại rất lâu dưới dạng sợi nấm hoặc hạch nấm trong đất và tàn dư thực vật ngay cả khi không có cây ký chủ.

Rhizoctonia solani có phổ ký chủ rất rộng, tấn công nhiều loại cây trồng khác nhau, không chỉ riêng cà phê. Đặc biệt, chúng rất ưa thích tấn công các mô non yếu của cây con, nhất là ở phần cổ rễ ẩm ướt, khiến việc kiểm soát trở nên khó khăn nếu không có biện pháp xử lý đất và phòng ngừa chủ động.

Các yếu tố thuận lợi trong vườn ươm – Nguyên nhân lở cổ rễ vườn ươm

Bản thân sự hiện diện của nấm Rhizoctonia solani cà phê trong đất chưa chắc đã gây thành dịch. Bệnh chỉ thực sự bùng phát và gây hại nghiêm trọng khi gặp các điều kiện môi trường và kỹ thuật canh tác không phù hợp tại vườn ươm.

Đây chính là những nguyên nhân lở cổ rễ vườn ươm mà bà con cần kiểm soát chặt chẽ:

Độ ẩm cao, tưới nước quá nhiều:

Đây là điều kiện tiên quyết cho nấm Rhizoctonia solani phát triển mạnh. Việc tưới quá nhiều, giữ cho đất và giá thể bầu ươm luôn trong tình trạng sũng nước, đặc biệt là vào buổi chiều tối, sẽ tạo môi trường lý tưởng cho nấm bệnh sinh sôi và xâm nhập vào cây.

Mật độ gieo ươm quá dày:

Việc gieo hạt hoặc đặt bầu quá sát nhau làm hạn chế sự lưu thông không khí giữa các cây. Điều này làm tăng ẩm độ cục bộ quanh gốc, đồng thời tạo điều kiện cho bệnh dễ dàng lây lan từ cây này sang cây khác khi chúng tiếp xúc với nhau.

Nguồn nấm bệnh trong đất/giá thể/nước tưới:

Đây là nguyên nhân lở cổ rễ vườn ươm trực tiếp và phổ biến nhất. Nếu đất làm luống, giá thể đóng bầu không được xử lý diệt mầm bệnh (hấp, phơi, dùng thuốc, Trichoderma) hoặc sử dụng nguồn nước tưới bị nhiễm nấm (từ ao hồ tù đọng, kênh mương gần khu vực có bệnh), nguy cơ bùng phát dịch là rất cao.

Vệ sinh vườn ươm kém:

Tàn dư cây bệnh vụ trước không được thu gom triệt để, dụng cụ làm vườn (cuốc, xẻng, bay cấy) không được vệ sinh thường xuyên có thể mang mầm nấm Rhizoctonia solani cà phê lây lan khắp vườn.

Cây con bị tổn thương cơ giới:

Những vết xước, vết thương ở phần cổ rễ do quá trình nhổ cỏ, xới xáo, vận chuyển bầu ươm hay côn trùng cắn phá… sẽ tạo thành những “cửa ngõ” lý tưởng để nấm bệnh dễ dàng xâm nhập và gây hại.

Hiểu rõ những yếu tố này chính là chìa khóa để xây dựng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả, chủ động bảo vệ vườn ươm khỏi sự tấn công của bệnh lở cổ rễ cà phê con, sẽ được trình bày chi tiết ở phần tiếp theo.

Các Biện Pháp Chủ Động Ngăn Ngừa Lở Cổ Rễ

Ông bà ta đã dạy “phòng bệnh hơn chữa bệnh”, và điều này hoàn toàn đúng với bệnh lở cổ rễ cà phê con. Việc thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa ngay từ đầu không chỉ giúp giảm thiểu thiệt hại mà còn tiết kiệm chi phí và công sức hơn rất nhiều so với việc phải xử lý khi bệnh đã bùng phát.

Đây là những bước đi quan trọng mà bà con cần chú trọng trong quy trình kỹ thuật vườn ươm của mình:

Chuẩn bị vườn ươm đúng kỹ thuật

Nền móng vững chắc bắt đầu từ vị trí và cách thiết kế vườn ươm. Hãy ưu tiên chọn những nơi cao ráo, bằng phẳng, có khả năng thoát nước tốt, tránh những vùng trũng thấp hay bị ngập úng cục bộ.

Đảm bảo vườn ươm nhận đủ ánh sáng mặt trời nhưng cần có giàn che linh hoạt để điều chỉnh cường độ ánh sáng phù hợp, tránh nắng gắt trực tiếp. Thiết kế luống gieo hoặc khu vực đặt bầu cần có rãnh thoát nước rõ ràng giữa các luống để nước không bị đọng lại sau khi tưới hoặc mưa.

Xử lý đất và giá thể vườn ươm – Chìa khóa thành công

Đây là bước cực kỳ quan trọng, bởi vì nấm Rhizoctonia solani cà phê và nhiều mầm bệnh khác tồn tại chủ yếu trong đất và giá thể. Việc xử lý kỹ lưỡng nguồn vật liệu này trước khi gieo ươm giúp loại bỏ phần lớn nguy cơ gây bệnh ngay từ gốc. Bà con có thể áp dụng một số phương pháp sau:

• Xử lý nhiệt: Hấp đất bằng hơi nước nóng hoặc phơi đất dưới ánh nắng mặt trời gay gắt (phương pháp solarization) trong vài tuần có thể tiêu diệt hiệu quả nhiều loại mầm bệnh.
• Xử lý hóa học: Sử dụng vôi bột để cải tạo pH và khử trùng đất, hoặc các loại thuốc xử lý đất chuyên dụng theo hướng dẫn của nhà sản xuất (cần thận trọng và tuân thủ an toàn).
• Giải pháp sinh học (Rất khuyến khích): Bổ sung nấm đối kháng Trichoderma vào hỗn hợp đất hoặc giá thể trước khi đóng bầu hoặc gieo hạt. Trichoderma không chỉ cạnh tranh, tiêu diệt nấm Rhizoctonia solani mà còn giúp cải tạo đất, kích thích rễ cây phát triển khỏe mạnh. Đây là giải pháp an toàn và bền vững được nhiều chuyên gia khuyên dùng.
  • Tham khảo sản phẩm Eco Fugi – Giải pháp sinh học tối ưu cho vườn ươm của bạn 

Chọn lọc và xử lý hạt giống/cây giống

Nguồn giống khỏe mạnh là tiền đề quan trọng. Hãy lựa chọn hạt giống từ những nguồn uy tín, đảm bảo chất lượng và sạch bệnh. Trước khi gieo, bà con có thể xử lý hạt giống bằng cách ngâm trong dung dịch thuốc trừ nấm pha loãng hoặc dung dịch Trichoderma theo khuyến cáo để tăng thêm lớp bảo vệ.

Khi mua cây giống sẵn hoặc trong quá trình vận chuyển, sang bầu, cần hết sức nhẹ nhàng, tránh làm xây xát, tổn thương phần thân, đặc biệt là vùng cổ rễ non nớt.

Kỹ thuật tưới nước khoa học

Độ ẩm là yếu tố then chốt, vì vậy kỹ thuật tưới nước đóng vai trò quyết định. Nguyên tắc vàng là “tưới đủ ẩm, không tưới quá đẫm”.

Nên tưới vào buổi sáng sớm để lá và bề mặt đất kịp khô ráo trước khi trời tối, hạn chế ẩm độ kéo dài qua đêm. Tránh tưới nước trực tiếp với áp lực mạnh vào gốc cây làm bắn đất lên phần cổ rễ. Sử dụng bình phun sương mịn hoặc hệ thống tưới nhỏ giọt là lựa chọn tốt để kiểm soát lượng nước và độ ẩm.

Mật độ gieo ươm và thông thoáng

Đừng vì tiết kiệm diện tích mà gieo hạt hoặc đặt bầu quá dày đặc. Mật độ hợp lý giúp không khí lưu thông tốt giữa các cây, làm giảm độ ẩm cục bộ quanh gốc và hạn chế sự tiếp xúc, lây lan bệnh từ cây này sang cây khác.

Thường xuyên kiểm tra và điều chỉnh giàn che để đảm bảo đủ ánh sáng nhưng vẫn thông thoáng. Nếu cây con quá rậm rạp, có thể tỉa bớt các lá già hoặc lá gốc để tăng cường sự lưu thông không khí.

Vệ sinh vườn ươm nghiêm ngặt

Vệ sinh là nguyên tắc vàng trong mọi quy trình sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là tại vườn ươm. Hãy giữ cho vườn ươm luôn sạch sẽ, thông thoáng.

• Làm cỏ: Thường xuyên nhổ sạch cỏ dại trong luống và xung quanh bầu ươm.
• Khử trùng dụng cụ: Dùng cồn hoặc dung dịch khử trùng (như Javel pha loãng) để vệ sinh các dụng cụ làm vườn (bay cấy, cuốc, xẻng, kéo…) trước và sau mỗi lần sử dụng, đặc biệt là khi chuyển từ khu vực này sang khu vực khác.
• Sử dụng bầu/khay sạch: Ưu tiên dùng bầu, khay mới hoặc đã được khử trùng kỹ lưỡng.
• Xử lý cây bệnh: Đây là việc tối quan trọng. Ngay khi phát hiện cây cà phê con bị thối gốc hoặc có triệu chứng lở cổ rễ cà phê, phải nhổ bỏ ngay lập tức cả cây lẫn phần đất xung quanh và mang ra khỏi vườn tiêu hủy đúng cách (đốt hoặc chôn sâu, rắc vôi). Tuyệt đối không vứt cây bệnh bừa bãi trong vườn.

Thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa này sẽ giúp bà con giảm thiểu đáng kể nguy cơ bệnh lở cổ rễ cà phê con tấn công vườn ươm của mình.

Tổng Hợp Các Cách Trị Lở Cổ Rễ Cà Phê Con Hiệu Quả

Dù đã phòng ngừa kỹ lưỡng, đôi khi bệnh vẫn có thể xuất hiện do những yếu tố khách quan hoặc mầm bệnh còn sót lại. Lúc này, hành động nhanh chóng và áp dụng đúng cách trị lở cổ rễ cà phê là điều cần thiết để khống chế dịch bệnh, cứu vãn những cây còn khỏe mạnh.

Phát hiện sớm và cách ly triệt để

Như đã nhấn mạnh, việc thăm vườn thường xuyên giúp phát hiện bệnh sớm. Ngay khi thấy cây có dấu hiệu nghi ngờ, hãy kiểm tra kỹ phần cổ rễ.

Nếu xác định đúng là bệnh lở cổ rễ cà phê con, hành động đầu tiên và cấp bách là nhổ bỏ toàn bộ cây bệnh cùng với phần đất xung quanh gốc (khoảng 5-10cm). Cho tất cả vào bao và mang ra khỏi vườn tiêu hủy ngay lập tức. Đừng tiếc một vài cây mà để bệnh lây lan ra cả vườn! Đồng thời, hạn chế tưới nước hoặc đi lại từ khu vực có bệnh sang khu vực chưa nhiễm bệnh.

Giải pháp sinh học: Sử dụng nấm đối kháng Trichoderma

Đối với những cây xung quanh khu vực vừa nhổ bỏ cây bệnh, hoặc khi bệnh mới chớm xuất hiện ở mức độ nhẹ, việc sử dụng nấm đối kháng Trichoderma là một giải pháp sinh học an toàn và hiệu quả.

Hòa các chế phẩm Trichoderma chất lượng cao, uy tín (như các sản phẩm từ Ecomco) với nước theo liều lượng khuyến cáo và tưới đẫm vào gốc các cây khỏe mạnh xung quanh vùng bệnh cũng như các cây có dấu hiệu bệnh nhẹ. Trichoderma sẽ giúp bảo vệ cây, cạnh tranh và tiêu diệt nấm Rhizoctonia solani cà phê còn sót lại trong đất.

• Ecomco Eco Fugi 250ml: Tăng cường sức khỏe đất, bảo vệ cây con hiệu quả 

Giải pháp hóa học: Lựa chọn Thuốc Trị Lở Cổ Rễ Cây Con

Trong trường hợp bệnh lây lan nhanh, áp lực bệnh cao và các biện pháp trên chưa đủ sức khống chế, việc sử dụng thuốc trị lở cổ rễ cây con hóa học là cần thiết. Tuy nhiên, hãy nhớ đây là giải pháp cuối cùng và cần sử dụng một cách có trách nhiệm.

Lựa chọn thuốc:

Ưu tiên các loại thuốc có hoạt chất đặc trị nấm Rhizoctonia solani đã được đăng ký và cho phép sử dụng tại Việt Nam. Một số hoạt chất phổ biến có thể tham khảo (luôn kiểm tra danh mục thuốc BVTV hiện hành của Cục Bảo vệ Thực vật trước khi sử dụng) bao gồm: Pencycuron, Tolclofos-methyl, Azoxystrobin, Validamycin, Carboxin, Difenoconazole…

Sử dụng đúng cách:

• • Tuân thủ “4 Đúng”: Đúng thuốc, đúng lúc, đúng liều lượng/nồng độ, đúng cách.
  • Phương pháp: Thường dùng phương pháp tưới dung dịch thuốc đã pha vào gốc cây và phần đất xung quanh, đảm bảo thuốc tiếp xúc được với vùng cổ rễ bị bệnh.
  • Luân phiên thuốc: Không sử dụng một loại thuốc hoặc một nhóm hoạt chất liên tục nhiều lần. Hãy luân phiên các loại thuốc khác nhau để tránh tình trạng nấm kháng thuốc.
  • An toàn: Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trên nhãn thuốc. Mang đầy đủ đồ bảo hộ lao động khi pha và phun/tưới thuốc. Tuân thủ thời gian cách ly (nếu có).

Lưu ý quan trọng: Việc sử dụng thuốc hóa học cần cân nhắc kỹ lưỡng về hiệu quả và tác động môi trường. Luôn ưu tiên các giải pháp sinh học và canh tác khi có thể. Tham khảo ý kiến cán bộ kỹ thuật hoặc các chuyên gia tại Cục Bảo vệ Thực vật để có lựa chọn phù hợp và an toàn nhất.

Xây Dựng Quy Trình Quản Lý Tổng Hợp Bệnh Lở Cổ Rễ Tại Vườn Ươm

Để kiểm soát bệnh lở cổ rễ cà phê con một cách bền vững, không thể chỉ dựa vào một vài biện pháp đơn lẻ. Bà con cần xây dựng một quy trình quản lý tổng hợp, kết hợp nhịp nhàng nhiều yếu tố:

Kết hợp hài hòa phòng và trị

Luôn đặt công tác phòng ngừa lên hàng đầu thông qua các biện pháp canh tác, vệ sinh, xử lý giá thể và sử dụng Trichoderma. Chỉ can thiệp bằng thuốc hóa học khi thực sự cần thiết và áp dụng các biện pháp xử lý (nhổ bỏ cây bệnh, tưới thuốc/chế phẩm sinh học) một cách kịp thời, đúng kỹ thuật.

Chương trình giám sát định kỳ

Thiết lập lịch kiểm tra vườn ươm đều đặn, ví dụ như mỗi ngày hoặc cách ngày, để có thể phát hiện sớm nhất các triệu chứng lở cổ rễ cà phê hoặc các vấn đề bất thường khác. Việc giám sát thường xuyên là chìa khóa để phản ứng nhanh.

Ghi chép và theo dõi

Hãy tạo thói quen ghi lại nhật ký vườn ươm. Ghi lại các thông tin quan trọng như ngày gieo hạt, các loại vật tư đã sử dụng (phân bón, thuốc, chế phẩm sinh học), lịch tưới, ngày phát hiện bệnh, biện pháp xử lý, hiệu quả… Dữ liệu này sẽ giúp bà con đánh giá, rút kinh nghiệm và cải thiện quy trình quản lý qua từng vụ ươm.

Đào tạo và nâng cao nhận thức

Nếu có nhân công làm việc tại vườn ươm, hãy đảm bảo họ được tập huấn và hiểu rõ về cách nhận biết bệnh lở cổ rễ cà phê con, tầm quan trọng của vệ sinh, các kỹ thuật chăm sóc đúng cách và quy trình xử lý an toàn khi có bệnh xảy ra.

Kết Luận: Bảo Vệ Cây Cà Phê Con Khỏi Lở Cổ Rễ – Nền Tảng Cho Vụ Mùa Thành Công

Bệnh lở cổ rễ cà phê con, gây ra chủ yếu bởi nấm Rhizoctonia solani cà phê, thực sự là một thách thức không nhỏ đối với bà con làm vườn ươm. Nó có thể gây thiệt hại lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn cung cây giống chất lượng và hiệu quả kinh tế.

Tuy nhiên, bằng việc hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết sớm triệu chứng và áp dụng một quy trình quản lý tổng hợp chặt chẽ, chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát tốt căn bệnh này.

Hãy nhớ rằng, phòng ngừa luôn là chiến lược ưu tiên hàng đầu: từ việc chuẩn bị vườn ươm kỹ lưỡng, xử lý giá thể bằng các biện pháp an toàn như Trichoderma, đến việc duy trì vệ sinh và chế độ tưới nước hợp lý.

Khi bệnh xuất hiện, cách trị lở cổ rễ cà phê hiệu quả đòi hỏi sự can thiệp nhanh chóng, kết hợp giữa loại bỏ nguồn bệnh, sử dụng chế phẩm sinh học và cân nhắc thuốc hóa học một cách cẩn trọng.

Đầu tư công sức và kiến thức vào việc bảo vệ cây cà phê con ngay từ giai đoạn vườn ươm chính là bà con đang đặt nền móng vững chắc nhất cho một vụ mùa bội thu và sự phát triển bền vững của cây cà phê Việt Nam.

ECOM – NÔNG NGHIỆP TRI THỨC VƯƠN TẦM THẾ GIỚI

• Địa chỉ: Viện Di Truyền Nông Nghiệp – Hà Nội
• Hotline: 0336 001 586
• Youtube: Ecom TV
• Fanpage: facebook.com/PhanthuocsinhhocEcom