Cảnh Báo: 5 Bệnh Hại Nguy Hiểm Thường Tấn Công Sầu Riêng Vào Mùa Khô Và Cách Xử Lý Kịp Thời

Khi những cơn mưa thưa dần và nắng nóng trở nên gay gắt, nhiều nhà vườn trồng sầu riêng thường thở phào nhẹ nhõm với một suy nghĩ phổ biến: “Mùa khô ít mưa, độ ẩm thấp thì làm gì có nấm bệnh mà lo”. Theo kinh nghiệm nhiều năm làm việc và khảo sát thực tế, tôi có thể khẳng định đây là một trong những lầm tưởng chủ quan và nguy hiểm nhất, có thể khiến bà con phải trả giá bằng cả một vụ mùa.

Thực tế hoàn toàn ngược lại. Mùa khô không hề “an toàn”, mà nó giống như một “kẻ thù giấu mặt”, âm thầm tạo ra những điều kiện hoàn hảo cho các mầm bệnh nguy hiểm bùng phát. Cây sầu riêng phải gồng mình chống chọi với stress nhiệt và thiếu nước, khiến sức đề kháng tự nhiên suy giảm nghiêm trọng. Đây chính là lúc các tác nhân gây bệnh, vốn luôn tồn tại sẵn trong đất và không khí, có cơ hội vàng để tấn công.

Bài viết này sẽ không chỉ dừng lại ở việc cảnh báo. Với vai trò là một người bạn đồng hành, ECOMCO sẽ cùng bà con “điểm mặt” chính xác 5 loại bệnh sầu riêng mùa khô nguy hiểm nhất, phân tích sâu về dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân gốc rễ và quan trọng nhất là đề xuất các giải pháp quản lý tổng hợp, ưu tiên các biện pháp sinh học an toàn và bền vững để bảo vệ vườn cây của bạn.

Phần 1: Tại Sao Mùa Khô Lại Là “Thời Điểm Vàng” Cho Mầm Bệnh Tiềm Ẩn?

Để phòng và trị bệnh hiệu quả, trước hết chúng ta cần hiểu rõ nghịch lý: Tại sao một mùa tưởng chừng khắc nghiệt với mọi sinh vật lại là “thời điểm vàng” cho nấm bệnh? Câu trả lời nằm ở sự tương tác phức tạp giữa 3 yếu tố: bản thân cây sầu riêng, mầm bệnh và môi trường vi mô trong vườn.

Cây sầu riêng bị “stress” – Hàng rào phòng thủ tự nhiên suy giảm

Hãy tưởng tượng cây sầu riêng cũng giống như cơ thể con người. Khi chúng ta khỏe mạnh, hệ miễn dịch có thể dễ dàng chống lại các vi khuẩn, virus thông thường. Nhưng khi chúng ta bị suy nhược, kiệt sức, một cơn cảm cúm nhẹ cũng có thể trở nên nghiêm trọng. Cây sầu riêng trong mùa khô cũng vậy.

Toàn bộ năng lượng của cây lúc này phải dồn vào việc “sinh tồn”: hút từng giọt nước ít ỏi, đóng khí khổng để giảm thoát hơi, chống chọi với bức xạ nhiệt. Cây không còn đủ năng lượng để sản sinh ra các hợp chất kháng bệnh (phytoalexin) hay duy trì sự vững chắc của thành tế bào. Hàng rào phòng thủ tự nhiên trở nên mỏng manh hơn bao giờ hết, sẵn sàng sụp đổ trước sự tấn công của mầm bệnh.

Áp lực từ côn trùng chích hút – “Kẻ mở đường” cho nấm, khuẩn

Mùa khô là mùa bùng phát của các loại côn trùng chích hút như nhện đỏ, rệp sáp, bọ trĩ, rầy mềm. Chúng không chỉ trực tiếp làm cây suy yếu bằng cách hút nhựa, mà còn đóng một vai trò nguy hiểm hơn: chúng là “kẻ mở đường”.

Mỗi vết chích của côn trùng trên lá, cành, hoa hay trái non đều tạo ra một vết thương hở. Đây chính là cửa ngõ hoàn hảo để các bào tử nấm, vi khuẩn trong không khí xâm nhập vào bên trong, bắt đầu quá trình gây bệnh. Hơn nữa, chất thải chứa đường (mật ngọt) do rệp sáp, rầy mềm tiết ra còn là môi trường dinh dưỡng lý tưởng cho nấm bồ hóng phát triển, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quang hợp.

Tưới nước tạo “tiểu khí hậu” – Ẩm độ cục bộ lý tưởng cho nấm bệnh

Đây là yếu tố nghịch lý nhưng lại là mấu chốt của vấn đề. Dù thời tiết chung rất khô hanh, nhưng hoạt động tưới tiêu của chúng ta lại vô tình tạo ra những “tiểu khí hậu” ẩm ướt trong vườn. Vùng đất quanh gốc cây luôn ẩm sau mỗi lần tưới, thân cây và các cành lá rậm rạp bên trong tán cũng giữ ẩm rất lâu sau khi mặt trời lặn.

Góc nhìn chuyên gia: Sự chênh lệch nhiệt độ cao giữa ngày (nóng) và đêm (lạnh) trong mùa khô gây ra hiện tượng ngưng tụ sương vào ban đêm. Độ ẩm từ sương đọng lại trên bề mặt lá, kết hợp với độ ẩm từ việc tưới tiêu, tạo ra một môi trường đủ ẩm kéo dài vài giờ đồng hồ – khoảng thời gian hoàn hảo để bào tử của các loài nấm nguy hiểm như Phytophthora hay Colletotrichum nảy mầm và xâm nhiễm.

Phần 2: “Điểm Mặt” Top 5 Bệnh Sầu Riêng Mùa Khô Nguy Hiểm Nhất

Dựa trên kinh nghiệm thực tế và các báo cáo khoa học, đây là 5 loại bệnh gây thiệt hại kinh tế nặng nề nhất cho nhà vườn trồng sầu riêng trong mùa khô. Việc nhận biết sớm và chính xác các triệu chứng là bước đầu tiên và quan trọng nhất để có biện pháp can thiệp kịp thời.

1. Bệnh Xì Mủ (Thối Gốc, Thối Thân) – Kẻ Sát Nhân Thầm Lặng

Đây được xem là một trong những căn bệnh nguy hiểm và khó trị bậc nhất trên cây sầu riêng, có khả năng làm chết cả một cây lớn đang cho thu hoạch nếu không được phát hiện sớm.

Dấu hiệu nhận biết chính xác

Bà con cần kiểm tra kỹ phần gốc, thân và các cành chính của cây. Dấu hiệu ban đầu thường khó phát hiện, đó là những vết thấm nước trên vỏ cây, có màu hơi sẫm hơn bình thường. Vài ngày sau, từ những vị trí này sẽ có một dòng nhựa màu nâu đỏ đặc trưng chảy ra, sau đó khô lại và hóa đen.

Một đặc điểm quan trọng để phân biệt với các vết thương cơ giới là khi bà con dùng dao cạo nhẹ lớp vỏ bị bệnh, phần gỗ bên trong sẽ có màu nâu sẫm, thâm đen và có mùi hôi nhẹ đặc trưng của mô cây bị hoại tử. Bệnh có thể tấn công cả phần rễ, gây ra triệu chứng thối rễ, làm lá vàng và rụng dần từ ngọn xuống.

Tác nhân và điều kiện phát triển

Tác nhân chính gây ra căn bệnh sầu riêng mùa khô này là nấm Phytophthora palmivora. Loài nấm này tồn tại trong đất và có khả năng di chuyển trong nước. Mùa khô, khi bà con tưới nước, đặc biệt là tưới dí vòi áp lực mạnh vào gốc, sẽ tạo điều kiện cho nấm bắn tóe lên các vết thương ở cổ rễ, gốc thân và bắt đầu xâm nhiễm. Cây đang bị stress do khô hạn chính là đối tượng tấn công ưa thích của chúng.

Giải pháp quản lý tổng hợp và bền vững

Đối với bệnh xì mủ, phòng bệnh là chìa khóa vàng. Khi bệnh đã nặng, việc cứu chữa vô cùng tốn kém và tỷ lệ thành công không cao.

1. Biện pháp canh tác:
   • Thiết kế vườn trồng trên đất cao ráo, thoát nước tốt, lên mô (liếp) cao.
   • Khi tưới, tránh phun nước trực tiếp vào thân và gốc cây.
   • Thường xuyên vệ sinh, khử trùng các dụng cụ làm vườn (dao, kéo) trước và sau khi sử dụng.
2. Biện pháp sinh học (Ưu tiên hàng đầu):
   • Đây là phương pháp phòng bệnh chủ động và an toàn nhất. Bà con nên định kỳ sử dụng các sản phẩm trừ bệnh sinh học có chứa các chủng vi sinh vật đối kháng mạnh như Trichoderma spp. và Chaetomium spp..
   • Các vi sinh vật này khi được tưới vào đất sẽ tạo ra một “vùng đệm an toàn” xung quanh bộ rễ, chúng cạnh tranh dinh dưỡng, không gian sống và tiết ra các chất kháng sinh tự nhiên để ức chế, tiêu diệt nấm Phytophthora, bảo vệ bộ rễ một cách hiệu quả.

2. Bệnh Thán Thư – “Kẻ Thù” Của Lá, Bông Và Trái Non

Nếu bệnh xì mủ là “kẻ giết người thầm lặng”, thì bệnh thán thư lại là “kẻ phá hoại năng suất” một cách rõ ràng, tấn công trực tiếp vào các bộ phận kinh tế của cây.

Dấu hiệu nhận biết trên từng bộ phận

Bệnh thán thư rất dễ nhận biết và có thể xuất hiện trên nhiều bộ phận khác nhau của cây, đặc biệt là trong giai đoạn cây ra đọt non, ra hoa.

• Trên lá: Vết bệnh ban đầu là những chấm nhỏ màu nâu đen, thường xuất hiện từ mép lá hoặc chóp lá. Vết bệnh lớn dần, có hình tròn hoặc không đều, có các vòng tròn đồng tâm đặc trưng. Phần mô bệnh sẽ khô đi, chuyển sang màu xám trắng và dễ bị rách.
• Trên hoa: Bệnh gây ra hiện tượng “khô bông” hay “cháy bông”. Các chùm hoa chuyển sang màu nâu đen, khô lại và rụng hàng loạt trước khi kịp thụ phấn.
• Trên trái non: Vết bệnh là các đốm đen nhỏ, hơi lõm xuống. Khi trái lớn, các đốm này sẽ phát triển thành các vết thối lớn, làm trái biến dạng, mất giá trị thương phẩm và rụng sớm.

Tác nhân và điều kiện phát triển

Tác nhân gây bệnh là nấm Colletotrichum gloeosporioides. Bào tử nấm có rất nhiều trong không khí, trên các tàn dư thực vật và lây lan chủ yếu qua gió, côn trùng và nước bắn tóe. Như đã phân tích, sương đêm và độ ẩm cao vào ban đêm trong mùa khô chính là điều kiện lý tưởng để bào tử nấm nảy mầm và gây bệnh, đặc biệt trên các bộ phận non mềm như lá non, hoa và trái non.

Giải pháp quản lý tổng hợp và bền vững

Quản lý bệnh thán thư đòi hỏi sự kết hợp giữa biện pháp canh tác và can thiệp phòng trừ kịp thời.

• Biện pháp canh tác:
  • Thường xuyên cắt tỉa các cành bị bệnh, cành già, cành khuất trong tán để tạo độ thông thoáng, giảm độ ẩm.
  • Thu gom và tiêu hủy toàn bộ lá, cành, hoa và trái bị bệnh rụng dưới gốc để cắt đứt nguồn lây lan.
• Biện pháp sinh học:
  • Trong giai đoạn cây chuẩn bị ra đọt non hoặc nhú mắt cua, bà con nên phun phòng định kỳ bằng các sản phẩm trừ bệnh sinh học. Việc tạo ra một lớp màng bảo vệ từ các vi sinh vật có lợi trên bề mặt lá và hoa sẽ ngăn chặn bào tử nấm thán thư xâm nhiễm ngay từ đầu.

3. Bệnh Cháy Lá – Nhầm Lẫn Giữa Sinh Lý Và Bệnh Lý

Cháy lá là một trong những triệu chứng phổ biến nhất khiến nhà vườn lo lắng trong mùa khô. Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp cháy lá đều do nấm bệnh. Việc chẩn đoán sai sẽ dẫn đến các biện pháp xử lý không chính xác, vừa tốn kém vừa không hiệu quả.

Phân biệt cháy lá do sinh lý và do nấm bệnh

Đây là kỹ năng thể hiện kinh nghiệm của người làm vườn. Bà con cần quan sát kỹ đặc điểm vết cháy để đưa ra phán đoán chính xác:

• Cháy lá do sinh lý (Stress): Thường xảy ra do sốc nhiệt, thiếu nước đột ngột hoặc ngộ độc phân bón. Vết cháy thường bắt đầu từ chóp lá và rìa mép lá, lan vào một cách đồng đều, không có ranh giới rõ ràng. Toàn bộ phần bị cháy có màu nâu khô đồng nhất.
• Cháy lá do nấm bệnh: Vết bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên phiến lá. Vết bệnh có ranh giới rất rõ ràng giữa phần mô bệnh (màu nâu sẫm, đen) và mô khỏe, thường có một quầng vàng bao quanh. Vết bệnh có xu hướng lan rộng thành các mảng lớn với hình thù không nhất định.

Tác nhân và điều kiện phát triển

Khi cháy lá được xác định do nấm bệnh, tác nhân phổ biến trong mùa khô có thể là nấm Rhizoctonia solani hoặc một số loại nấm cơ hội khác. Chúng tấn công khi lá cây đã suy yếu, sức đề kháng kém do stress nhiệt hoặc thiếu dinh dưỡng. Các bào tử nấm tồn tại sẵn trên tàn dư thực vật, khi gặp điều kiện thuận lợi (sương đêm, độ ẩm cục bộ) sẽ tấn công vào các lá yếu ớt nhất.

Giải pháp quản lý tổng hợp và bền vững

Việc xử lý cần dựa trên nguyên nhân đã chẩn đoán.

1. Nếu do sinh lý: Cần điều chỉnh ngay lại quy trình chăm sóc. Đảm bảo cung cấp nước đầy đủ và đều đặn, tránh bón phân quá liều, và tăng cường phun các sản phẩm chống stress chứa amino acid, rong biển để giúp cây phục hồi.
2. Nếu do nấm bệnh: Tiến hành cắt bỏ và tiêu hủy các lá bệnh nặng. Đồng thời, phun các sản phẩm trừ bệnh sinh học có khả năng ức chế nấm gây bệnh trên lá. Quan trọng hơn, cần kết hợp các biện pháp chăm sóc để tăng cường sức khỏe tổng thể cho cây, giúp lá non ra sau này cứng cáp và kháng bệnh tốt hơn.

4. Bệnh Nấm Hồng – Mối Nguy Hiểm Trên Cành Và Thân

Bệnh nấm hồng là một minh chứng điển hình cho việc độ ẩm cục bộ có thể gây hại như thế nào ngay cả trong mùa khô. Bệnh tấn công trên cành và thân, có thể làm chết cả một cành lớn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khung tán và năng suất của cây.

Dấu hiệu nhận biết đặc trưng

Bệnh thường xuất hiện ở những vị trí khuất, rậm rạp như nơi phân nhánh của các cành lớn. Ban đầu, vết bệnh chỉ là một lớp tơ mỏng màu trắng. Sau đó, lớp tơ này phát triển dày lên và chuyển sang màu hồng hoặc hồng cam, nhìn như một lớp bột phấn mịn bao quanh cành.

Phần vỏ cây tại vị trí bị nấm tấn công sẽ nứt nẻ và thối khô. Toàn bộ phần cành lá phía trên vết bệnh sẽ không nhận được dinh dưỡng, dẫn đến vàng lá, rụng lá và chết khô. Nếu không can thiệp, nấm sẽ lan dần vào cành lớn và thân chính.

Tác nhân và điều kiện phát triển

Tác nhân gây bệnh là nấm Corticium salmonicolor. Nấm phát triển mạnh trong điều kiện độ ẩm cao và nhiệt độ ấm. Những vườn sầu riêng không được cắt tỉa, có tán lá quá rậm rạp sẽ tạo ra những “túi ẩm” lý tưởng cho nấm phát triển, ngay cả khi thời tiết bên ngoài khô ráo.

Giải pháp quản lý tổng hợp và bền vững

Đối với nấm hồng, biện pháp canh tác và xử lý cơ học là quan trọng nhất.

1. Biện pháp canh tác: Cắt tỉa, tạo tán thông thoáng hàng năm là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất. Ánh nắng và gió có thể xuyên sâu vào trong tán sẽ làm giảm độ ẩm, phá vỡ môi trường sống của nấm.
2. Xử lý cơ học: Khi phát hiện cành bệnh, bà con cần dùng cưa cưa bỏ phần cành đó, vị trí cưa phải cách vết bệnh ít nhất 20-30cm để loại bỏ hoàn toàn mầm bệnh. Sau đó, mang cành bệnh ra khỏi vườn và tiêu hủy. Tại vết cắt, nên dùng các loại thuốc gốc đồng hoặc chế phẩm sinh học đậm đặc quét lên để ngăn ngừa nấm tái xâm nhập.

5. Bệnh Bồ Hóng – Tín Hiệu Cảnh Báo Từ Sâu Hại

Bệnh bồ hóng rất dễ nhận biết nhưng thường bị hiểu sai về bản chất. Sự xuất hiện của nó không chỉ làm xấu mẫu mã mà còn là một tín hiệu cảnh báo về một vấn đề nghiêm trọng hơn đang diễn ra trong vườn.

Dấu hiệu nhận biết và tác hại

Một lớp muội đen như bột than (bồ hóng) phủ kín trên bề mặt lá, cành và trái sầu riêng. Lớp muội này có thể dễ dàng được chùi đi. Tác hại chính của chúng không phải là gây thối hay hoại tử, mà là cản trở quá trình quang hợp của lá và làm mất giá trị thương phẩm của trái. Cây bị nặng sẽ còi cọc, sinh trưởng kém.

Mối quan hệ cộng sinh với côn trùng chích hút

Góc nhìn chuyên gia: Cần phải nhấn mạnh rằng, bệnh bồ hóng không phải là nguyên nhân, mà là hậu quả. Tác nhân gây bệnh là một loại nấm chỉ phát triển trên môi trường có đường. Môi trường này chính là chất thải (mật ngọt) do các loại côn trùng chích hút như rệp sáp, rầy mềm, rệp vảy tiết ra trong quá trình chúng hút nhựa cây.

Do đó, muốn trị bệnh bồ hóng tận gốc, trước hết phải tiêu diệt được các loài côn trùng chích hút đang tấn công vườn cây.

Giải pháp quản lý kép “Bệnh – Côn trùng”

1. Quản lý côn trùng: Đây là bước tiên quyết. Bà con cần kiểm tra kỹ để phát hiện và xử lý các ổ rệp sáp, rầy mềm. Ưu tiên sử dụng các loại thuốc trừ sâu sinh học, dầu khoáng để bảo vệ các loài thiên địch có lợi trong vườn.
2. Xử lý lớp nấm: Sau khi đã kiểm soát được nguồn côn trùng, lớp nấm bồ hóng sẽ không còn nguồn dinh dưỡng để phát triển. Bà con có thể dùng vòi nước áp lực cao để rửa trôi hoặc phun các sản phẩm gốc đồng, lưu huỳnh để làm sạch bề mặt lá và trái.

Phần 3: Xây Dựng “Hàng Rào Miễn Dịch” Chủ Động Cho Vườn Sầu Riêng Mùa Khô

Việc chạy theo xử lý từng loại bệnh khi chúng đã bùng phát là một giải pháp bị động và tốn kém. Cách tiếp cận của nền nông nghiệp hiện đại, bền vững là xây dựng một “hàng rào miễn dịch” chủ động, giúp cây tự bảo vệ mình trước áp lực của mầm bệnh.

Nguyên tắc 1: Cây khỏe mạnh là cốt lõi

Một cây sầu riêng được cung cấp đầy đủ nước và dinh dưỡng cân đối, đặc biệt là dinh dưỡng hữu cơ và vi sinh, sẽ có một sức đề kháng nội tại vô cùng mạnh mẽ. Hãy đảm bảo một quy trình chăm sóc hợp lý để cây luôn ở trong trạng thái sung mãn nhất.

Nguyên tắc 2: Vệ sinh vườn tược là tiên quyết

Hầu hết mầm bệnh đều lưu tồn trên các tàn dư thực vật. Việc cắt tỉa cành bệnh, thu gom lá rụng, làm cỏ sạch sẽ quanh gốc… là những hành động đơn giản nhưng có tác dụng phá vỡ vòng đời của nấm bệnh, làm giảm đáng kể áp lực bệnh tật trong mùa vụ sau.

Nguyên tắc 3: Sử dụng vi sinh vật đối kháng định kỳ

Đừng đợi “mất bò mới lo làm chuồng”. Hãy xem việc sử dụng các sản phẩm trừ bệnh sinh học như một hoạt động “tiêm vắc-xin” định kỳ cho vườn cây. Việc bổ sung các chủng vi sinh vật có lợi như Trichoderma, Chaetomium vào đất và phun lên lá sẽ tạo ra một đội quân hùng hậu, sẵn sàng cạnh tranh và tiêu diệt mầm bệnh ngay khi chúng manh nha xuất hiện.

Câu Hỏi Thường Gặp (FAQs)

Sầu riêng bị xì mủ gốc vào mùa khô, tôi cạo vết bệnh và bôi thuốc rồi nhưng vẫn tái phát, tại sao?

• Trả lời: Việc cạo và bôi thuốc chỉ xử lý được phần ngọn. Gốc rễ của vấn đề là mầm nấm Phytophthora vẫn còn trong đất và tiếp tục tấn công. Để trị dứt điểm, sau khi xử lý vết bệnh, bà con bắt buộc phải xử lý đất bằng các sản phẩm chứa vi sinh vật đối kháng (Trichoderma) để tiêu diệt nguồn bệnh trong đất và bảo vệ bộ rễ.

Cháy rìa lá sầu riêng trong mùa khô là do bệnh hay do nắng nóng?

• Trả lời: Khả năng cao là do stress sinh lý (nắng nóng, thiếu nước, bón phân quá liều). Đặc điểm là vết cháy đều ở rìa mép lá. Bà con cần kiểm tra lại ngay chế độ tưới và dinh dưỡng trước khi nghĩ đến việc phun thuốc bệnh.

Phun thuốc trừ bệnh sinh học để phòng bệnh có thực sự hiệu quả không?

• Trả lời: Rất hiệu quả, đặc biệt cho việc phòng bệnh. Thuốc sinh học hoạt động theo cơ chế dùng vi sinh vật có lợi để cạnh tranh, ức chế vi sinh vật có hại. Việc phun phòng sẽ tạo ra một lớp màng bảo vệ, ngăn không cho mầm bệnh xâm nhập. Đây là phương pháp an toàn cho sức khỏe, môi trường và giúp cây trồng khỏe mạnh một cách bền vững.

Kết Luận: Hành Động Hôm Nay Để Bảo Vệ Vụ Mùa Ngày Mai

Mùa khô không hề “vô hại” như chúng ta lầm tưởng. Đó là một giai đoạn đầy thách thức, nơi 5 “kẻ thù” nguy hiểm – Xì mủ, Thán thư, Cháy lá, Nấm hồng và Bồ hóng – luôn rình rập để tấn công vườn sầu riêng của bạn. Sự chủ quan và chẩn đoán sai lầm có thể dẫn đến những thiệt hại không thể cứu vãn.

Tuy nhiên, mọi thách thức đều đi kèm với cơ hội. Đây là dịp để chúng ta chuyển đổi từ lối canh tác bị động, phụ thuộc vào hóa chất sang một phương pháp chủ động, bền vững hơn. Chìa khóa thành công nằm ở việc xây dựng một “hàng rào miễn dịch” vững chắc cho cây trồng, dựa trên nền tảng đất khỏe, cây khỏe và một hệ sinh thái cân bằng.

Bảo vệ vườn sầu riêng trước áp lực bệnh hại mùa khô là một cuộc chiến cần sự đầu tư về kiến thức và các giải pháp thông minh. ECOMCO không chỉ bán sản phẩm, chúng tôi mong muốn cung cấp một giải pháp toàn diện, trở thành người bạn đồng hành đáng tin cậy trên hành trình chinh phục những vụ mùa bội thu của bà con.

ĐỪNG ĐỂ BỆNH HẠI MÙA KHÔ PHÁ HỦY CÔNG SỨC CỦA BẠN!

Hãy hành động ngay hôm nay để bảo vệ tài sản và tâm huyết của mình.

• 🌿 Tìm hiểu sâu hơn về Dòng sản phẩm Trừ Bệnh Sinh Học tiên tiến của chúng tôi, với sức mạnh từ các chủng vi sinh vật đối kháng mạnh mẽ nhất tại: https://ecomco.vn/danh-muc-san-pham/tru-benh-sinh-hoc/

ECOM – NÔNG NGHIỆP TRI THỨC VƯƠN TẦM THẾ GIỚI

✅ Sản phẩm sinh học 100% an toàn
✅ Tư vấn kỹ thuật miễn phí
✅ Hỗ trợ 24/7 trong quá trình sử dụng

📞 Liên hệ ngay: 0336 001 586

🌐 Website: www.ecomco.vn

Youtube :  Ecom TV

Fanpage: facebook.com/PhanthuocsinhhocEcom

Nguồn tham khảo :

• Báo Nông Nghiệp Việt Nam
• Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp Miền Nam (IAS)